املاح کلسیم و منیزیم موجود در آب را در اصطلاح سختی می نامند. آب در طبیعت ضمن عبور از زمین های آهکی ، کلسیم و منیزیم را در خود حل می کند. ترکیبات مربوط به بی کربنات کلسیم و منیزیوم در آب را سختی موقت Temporary Hardnessو املاح مربوطه به سولفات ، کلراید و نیترات کلسیم یا منیزیم را سختی دائم Permanent Hardnessمی نامند. مجموع سختی دائم و موقت سختی کل آب Total Hardnessرا تشکیل می دهد. زمانی که کلسیم و منیزیم نامحلول باشند درجه سختی آب بالاتر می رود. استفاده از آبهای سخت در مصارف صنعتی و تاسیساتی خصوصاً در بویلرها منجر به رسوب گذاری، کاهش راندمان تجهیزات و آسیب رساندن به سطوح انتقال حرارت در دراز مدت می گردد.
متداول ترین روش جهت حذف سختی موقت آب استفاده از دستگاههای سختی گیری نوع رزینی می باشد. اساس کار دستگاههای سختی گیری نوع رزینی استفاده از فرایند تبادل یونی توسط رزین های کاتیونی می باشد.خواص رزین ها این است که وقتی در حضور آب سخت قرار می گیرند، یون سدیم آنها با یون های رسوب گذار از قبیل کلسیم و منیزیم موجود در آب جابجا می شوند. به این ترتیب با حذف املاح کلسیم و منیزیم و جایگزینی آن با یونهای سدیم آب نرم تولید می گردد که تمایلی به رسوب گذاری ندارد. آب نرم خروجی از دستگاه سختی گیر برای تغذیه دیگهای بخار ، برج های خنک کننده و سایر مصارف صنعتی، بسیار مطلوب می باشد. ظرفیت سختی گیر بر اساس زمان احیا آن در دوره عملکرد در طول 24 ساعت کارکرد تعیین می شود. اصولا سختی گیر ها را بر مبنای زمان های احیاء 8 ، 12 و 24 ساعت انتخاب می کنند.
سختی گیر رزینی چیست؟
سختی گیر رزینی شامل یک پکیج متشکل از مخزن استوانه ای شکل از جنس فلز یا فایبر گلاس (FRP) با شیر چند راهه و مخزن آب و نمک جهت احیا رزین می باشد. شیر در سختی گیر های رزینی می تواند از نوع دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک باشد. سختی گیر های رزینی بر اساس جایگزینی یون های کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت با یون های سدیم موجود در رزین عمل می کنند. برای عملکرد بهتر و کارایی مجدد باید به طور متناوب این رزین ها احیا شوند. برای این کار از طریق عبور دادن آب و نمک از روی رزین صورت می گیرد.
دستگاه سختی گیر رزینی معمولا دارای یک دریچه در بالا جهت وارد کردن مواد و یک دریچه در کنار جهت بازدید و سرویس می باشد. آب از بالا وارد دستگاه شده و با عبور از روی مواد رزینی عبور کرده و نهایتا توسط آب جمع کن های نصب شده به سمت شیر سلوولو منتقل می گردد.
ویژگی سختی گیر رزینی
- جنس بدنه سختی گیر از فلز یا استیل و یا فایبرگلاس می باشد
- رزین کاتیونی و رزین آنیونی
- مجهز به شیر سلوولو اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک جهت Back Wash
- حداقل فشار کاری در سختی گیر 2 اتمسفر و حداکثر 5 اتمسفر
- دارای دریچه منهول برای بازید
- دارای مخزن آب نمک از جنس پلی اتیلن
- یک لایه سنگ سیلیس و یک لایه رزین
- لوله ها و رایزر ها از جنس گالوانیزه یا PVC
اجزای سختی گیر رزینی فلزی
- شیر تخلیه
- فشار سنج
- ورود آب به دستگاه
- خروج آب از دستگاه
- شیرچند راهه
- شیر آب نمک
- رزین
- آب پخش کن
- صفحه آب پخش کن
- لوله شستشوی معکوس
- شیر تخلیه آب
- پایه ها
- آب نمک
- مخزن نمک
- دریچه بازدید
انواع سختی گیر های رزینی از نظر جنس بدنه
- سختی گیر رزینی فلزی (گالوانیزه)
- سختی گیر رزینی فایبرگلاس FRP
- سختی گیر رزینی استیل
انواع سختی گیر بر حسب شیر سرویس
سختی گیر از نظر شیر سرویس به دو نوع تقسیم بندی می شوند
- سختی گیر رزینی تمام اتوماتیک
سختی گیر رزینی تمام اتوماتیک به سیستمی گفته می شود که عمل احیای رزین را پس از رسوب زدایی و گرفتن سختی آب به صورت خودکار انجام می دهد. این عمل توسط شیر تمام اتوماتیک انجام می گیرد و با توجه به برنامه ریزی که به سیستم داده شده توسط کیت های تشخیص به شیر تمام اتوماتیک فرمان بک واش و احیای رزین داده می شود. از لحاظ هزینه اولیه شیرهای تمام اتوماتیک نسبت به شیر های دستی سلو ولو نزدیک به 70 درصد بیشتر می باشند ولی از لحاظ راندمان و میزان هدر رفت آب در زمان بندی تعیین شده، صرفه اقتصادی بیشتری دارند. عملکرد سختی گیر تمام اتوماتیک بر مبنای میزان جریان و یا از طریق تنظیم زمان می باشد.
- سختی گیر رزینی نیمه اتوماتیک
سختی گیر های رزینی که عمل بک واش (Back Wash) و احیاء رزین را با یک شیر دستی سه حالته (شیر سلوولو) توسط اپراتور انجام می گیرد را سختی گیر نیمه اتوماتیک می نامند. تفاوت اساسی این نوع سختی گیر فقط در شیر بک واش می باشد که در نمونه نیمه اتوماتیک قابلیت برنامه ریزی برای احیاء رزین را نداشته و حتما توسط یک اپراتور به صورت مستمر انجام گیرد. تغییر حالت شیر سختی گیر رزینی نیمه اتوماتیک جهت بک واش به صورت دستی می باشد.
- سختی گیر رزینی تمام اتوماتیک
سختی گیر رزینی تمام اتوماتیک به سیستمی گفته می شود که عمل احیای رزین را پس از رسوب زدایی و گرفتن سختی آب به صورت خودکار انجام می دهد. این عمل توسط شیر تمام اتوماتیک انجام می گیرد و با توجه به برنامه ریزی که به سیستم داده شده توسط کیت های تشخیص به شیر تمام اتوماتیک فرمان بک واش و احیای رزین داده می شود. از لحاظ هزینه اولیه شیرهای تمام اتوماتیک نسبت به شیر های دستی سلو ولو نزدیک به 70 درصد بیشتر می باشند ولی از لحاظ راندمان و میزان هدر رفت آب در زمان بندی تعیین شده، صرفه اقتصادی بیشتری دارند. عملکرد سختی گیر تمام اتوماتیک بر مبنای میزان جریان و یا از طریق تنظیم زمان می باشد.
| سیبیسی | سیب |
| سیب | سیب |